Formularz kontaktowy
Słownik terminów w jubilerstwie – czyli jak odnaleźć się w świecie biżuterii?
Karat, próba probiercza, srebro oksydowane, różnica pomiędzy brylantem a diamentem, często spotykamy takie pojęcia w świecie biżuterii. W tym artykule postaram się przybliżyć Ci wszystkie te pojęcia i wytłumaczyć, dlaczego ich znajomość i zrozumienie są tak ważne. Z pewnością taka wiedza pomoże Ci podjąć odpowiednie decyzje przy kolejnych zakupach biżuterii zarówno w sklepie internetowym, jak i u stacjonarnego jubilera.
Próba probiercza
Probiernictwo to dziedzina, która zajmuję się badaniem i cechowaniem wyrobów wykonanych z metali szlachetnych. Takie czynności przeprowadzane są przez urząd probierczy, który bada oraz cechuję dany wyrób specjalnym oznaczeniem, który możemy znaleźć później np. na biżuterii. W Polsce istnieje obowiązek oddawania przez producentów, biżuterii do cechowania, dzięki specjalnym oznaczeniom, wiemy, z jaką próbą oraz rodzajem metalu szlachetnego mamy do czynienia.
Próba probiercza to wskaźnik, który określa zawartość metalu szlachetnego w stopie metali, z których wykonany jest dany przedmiot. Dla przykładu złoty naszyjnik oznaczony próbą 585 będzie zawierał w sobie 58,5% złota oraz 41,5% innych metali.
Cecha probiercza
Jest to znak umieszczony na biżuterii przez Urząd Probierczy, który potwierdza wykonane badanie zawartości metalu szlachetnego.
Dlaczego do wyrobu złotej biżuterii dodawane są inne metale?
Złoto to metal o wysokiej gęstości, jest więc ciężki, lecz zarazem bardzo miękki. Biżuteria wykonana z wykorzystaniem samego złota byłaby bardzo podatna na uszkodzenia i zarysowania, właśnie dlatego, aby nadać twardości wyrobom biżuteryjnym, dodaje się do nich inne stopy metali. Taki zabieg nadaje biżuterii odpowiedniej twardości oraz koloru, oraz sprawia, iż można je nosić na co dzień, a biżuteria zachowuję piękny wygląd przez długi czas.
Karaty w złocie oraz kamieniach
Karat – jest jednostką masy używaną w jubilerstwie, która określa wielkość pereł oraz kamieni szlachetnych. Nazwa karat pochodzi od greckiego kerátion - owoc karobu, czyli drzewa o nazwie chleb świętojański. Ziarna tego drzewa mają masę około 0,2g i używano ich na Bliskim Wschodzie do ważenia kamieni szlachetnych. 1 karat = 0,2g
Karat, a czystość złota
Karat jest określeniem zawartości złota w stopach metali. 1 karat to 1/24 zawartości wagowej złota w gotowym stopie. Dla przykładu czyste złoto określa się 24 karatowym.
Najpopularniejsze próby złota i srebra
• Złoto próby 333 – jest to złoto 8 karatowe używane do wyrobu biżuterii, jest tańsze, nieco twardsze i lżejsze od złota próby 585.
• Złoto próby 585 – jest to złoto 14 karatowe, najbardziej popularna próba złota w wyrobach biżuteryjnych. Idealna próba wykorzystywana przez mistrzów złotnictwa do wyrobu takich produktów jak: kolczyki, naszyjniki, wisiorki, obrączki ślubne, pierścionki zaręczynowe.
• Srebro 925 – najbardziej popularna próba srebra. Wyroby cechowane próbą 925 posiadają w sobie 92,5% czystego srebra. Podobnie jak złoto, srebro jest metalem miękkim i bez domieszki innych metali nie byłoby tak twarde oraz trwałe. Dzięki tak wysokiej wartości srebra, produkty próby 925 zachowują pożądane właściwości czystego srebra takie jak połysk, odbijanie światła, lub nawet właściwości antybakteryjne.
(PORADA – srebro jest diamagnetyczne, czyli nie przyciąga go magnes. Za pomocą magnesu możemy sprawdzić, czy dany element biżuterii wykonany jest z wykorzystaniem wysokiej zawartości srebra)
Biżuteria złoto różowe, złoto białe, złoto czarne?
Na samym początku wyjaśnijmy sobie pojęcie Ligury, aby lepiej zrozumieć proces, w jakim uzyskujemy złotą biżuterię w różnych kolorach. Ligura to domieszka metali, która dodana do czystego złota powoduje zmianę koloru otrzymanego stopu. W świecie biżuterii znajdziemy głównie 3 rodzaje koloru złotej biżuterii: złoto żółte, złoto białe, złoto różowe. Ostatnio dużą popularność zyskuje również złoto czarne. Należy jednak pamiętać, że nazywanie złota różowym, białym lub czarnym to tylko kwestia umowna. Złoto ma kolor żółty, a biżuterie, potocznie nazywamy różowym, białym czy czarnym złotem z powodu koloru, jaki został uzyskany w gotowym stopie złota z domieszką innych metali.
Jak otrzymujemy biżuterię z różowego, białego lub czarnego „złota”?
• Żółte złoto – jest to najbardziej popularny stop złota. Czyste złoto z dodatkiem srebra, miedzi i cynku - barwa końcowa zależy od proporcji domieszek metali.
• Różowe złoto - zazwyczaj jest to stop złota z domieszką miedzi, dzięki której uzyskujemy różowy odcień. Ciekawostką jest fakt, że w Związku Radzieckim stop złota i miedzi był bardzo popularny, dlatego złoto w odcieniu różowym/czerwonym nazywano złotem radzieckim.
• Białe złoto - taki kolor stopu otrzymujemy poprzez dodanie do czystego złota niklu. Otrzymany stop jest jednak lekko żółtawy, właśnie dlatego producenci bardzo często pokrywają biżuterię z białego złota rodem – taki proces nazywa się rodowaniem. Dla osób uczulonych na nikiel najlepszym odpowiednikiem będzie białe złoto palladowe, którego kolor ma zimniejszy odcień, niż złoto niklowe.
• Czarne złoto – czarne złoto zyskało popularność dzięki „modzie” na czarne obrączki i pierścionki zaręczynowe. Czarny kolor takiej biżuterii jest uzyskiwany poprzez pokrywanie (galwanizację) stopu żółtego złota czarnym rodem lub rutenem. Należy jednak pamiętać, że jest to tylko powłoka, która z czasem może się ścierać. Dlatego warto zastanowić się nad zakupem wyrobów z tej biżuterii.
• Inne kolory złota:
- złoto zielone z domieszką srebra, miedzi i kadmu;
- złoto fioletowe z domieszką aluminium;
- złoto niebieskie z domieszką żelaza;
Biżuteria pozłacana, rodowana, palladowana, posrebrzana, rutenowana
Biżuteria pozłacana wykonana jest przeważnie ze srebra, (lub np. stali chirurgicznej), które pokryte jest cienką warstwą czystego złota lub złota o niższej próbie. Taka biżuteria jest oznaczona próbą metalu, z jakiego została wykonana mimo złotej powłoki. Biżuteria posrebrzana wykonana jest ze stopów metali nieszlachetnych, które pokrywane są warstwą srebra, aby wykorzystać dekoracyjne cechy srebra takie jak połysk i błyszczenie oraz cechy ochronne - antykorozyjne. Srebro odznacza się wyjątkowymi cechami takimi jak wysoka odporność na korozję oraz posiada dużą zdolność odbijania światła widzialnego (bardzo pożądana cecha w jubilerstwie). Proces pokrywania wyrobów srebrem nazywamy galwanizacją.
Rodowanie – nakładanie powłoki rodu (Rh), który ceniony jest za wyjątkowe właściwości optyczne oraz ochronne. Rod jest jaśniejszy od Palladu czy Platyny. Charakteryzuję się dużą odpornością na działania siarczków. Srebro w obecności siarczków czarnieje, dlatego bardzo często biżuterię ze srebra pokrywa się rodem – proces nazywamy rodowaniem. Mimo wysokiej ceny rod okazał się jednym z najlepszych powłok zabezpieczających wypolerowaną powierzchnie srebra.
Palladowanie – pallad jest metalem szlachetnym, często wykorzystywanym do produkcji „białego złota”. Dzięki swojej srebrzystobiałej barwie znajduje swoje zastosowanie w jubilerstwie. Wyroby z „białego złota” często pokrywane są warstwą palladu w celach dekoracyjnych oraz ochronnych. Pallad coraz częściej wykorzystywany jest do produkcji stopów ze srebrem, zwiększając twardość i odporność biżuterii srebrnej.
Rutenowanie – pokrywanie metali szlachetnych rutenem w celu otrzymania wyrobów jubilerskich w odcieniach ciemnej szarości. Potocznie takie wyroby nazywamy „czarnym złotem”. Powłoki rutenu są bardzo twarde i odporne na ścieranie, ludzki pot lub czynniki korozji zewnętrznej. Najczęściej spotykane wyroby z powłoką rutenu to pierścionki zaręczynowe oraz obrączki. Piaskowanie złota – proces polegający na matowieniu „błyszczącej” powierzchni złota w celu uzyskania dekoracyjnej faktury np. złotej bransoletki lub pierścionka.
Sploty łańcuszków
Splot łańcuszka charakteryzuję sposób, w jaki połączone są pojedyncze ogniwa w łańcuszku. Najpopularniejsze sploty to: ankier, lisi ogon, pancerka, singapur, figaro, kordel. Jeżeli chcesz się dowiedzieć, czym różnią się poszczególne sploty, zapraszamy Cię do naszego wpisu na blogu: „RODZAJE SPLOTÓW W ŁAŃCUSZKACH”
Czym się różni brylant od diamentu?
Bardzo często spotykamy się z używaniem nazewnictwa diament oraz brylant naprzemiennie. Jest to natomiast duży błąd, ponieważ definicja tych dwóch terminów jest inna. Diament to kamień szlachetny, który występuje naturalnie w przyrodzie, jego powierzchnia jest matowa o średnim połysku. Brylant jest to diament, któremu nadamy odpowiedni kształt poprzez oszlifowanie. Taka obróbka diamentu wydobywa z niego najbardziej pożądane cechy estetyczne i wizualne.
Co wpływa na cenę brylantu
Przy ocenie brylantów stosujemy zasadę 4C (z ang. , czyli: carat, colour, clarity, cut):
• karat – masa kamienia;
• kolor – najcenniejsze są kamienie bezbarwne;
• klarowność – czyli przejrzystość kamienia;
• czystość – brak ciał obcych wewnątrz oraz brak skaz;
Do obróbki kamienia najczęściej używa się szlifu okrągłego, zwanego szlifem brylantowym. Spotykane są również szlify takie jak: szlif owalny, szlif szmaragdowy, szlif markiza, serce, trójkąt lub princess.
Na naszym blogu chcemy edukować naszych klientów i przekazywać cenne informacje, które pomogą w podejmowaniu świadomych decyzji zakupowych. Zapraszamy Cię do naszych innych artykułów takich jak:
• "Rodzaje splotów w łańcuszkach"
• "Szkło Weneckie Murano - dlaczego jest tak wyjątkowe?"